Seán McGirr je ove sezone imao nezavidan zadatak: predložiti novu kreativnu viziju Alexandera McQueena, jednog od najneuhvatljivijih i najrazličitijih brendova svih vremena, brenda čija je najautentičnija estetika ostala neprevodiva čak i za Sarah Burton, koja je bila desna ruka utemeljitelja. Činjenica je da je McGirrova debitantska kolekcija za Alexandera McQueena, predstavljena prošle subote i pripremljena u samo tri mjeseca, bila štur rezultat, inspiriran ranim revijama osnivača, Banshee i The Birds, ali svakako bliža regularnoj ready-to-wear kolekciji nego izvornoj figurativnoj i dramatičnoj snazi pravog McQueena.
Praktički, niko zapravo ne želi vidjeti kako brend Alexander McQueen mijenja tok modne historije, već jednostavno se vraća onim simboličnim, mističnim kolekcijama, bogatim fantazijom i romantizmom, ali i tako brutalno modernim – kolekcijama koje su često bile loše prihvaćene i u svoje vrijeme, koje su retrospektivno rehabilitirane, a koje su pratile velike kontraverze. Problem je upravo u ovome: da li bismo kao modna industrija i kao društvo mogli prihvatiti McQueena kada bi se danas vratio s istim revijama i istim izgledom?
Recimo to otvoreno: kad bi se McQueenove revije desile danas, online zealots aktivisti bi imali više od jednog dana posla na terenu. Prisjetimo se, primjerice, prošlog septembra kada je Undercover SS24 prekrasna revija završila s tri looka sastavljena od lampion haljina na čijim su valovitim rubovima bili smješteni osvijetljeni terariji s letećim leptirima. Leptiri su došli od etičkih i priznatih uzgajivača i pušteni su odmah nakon izložbe – međutim, to nije spriječilo PETA-u da digne buku zbog koje se Jun Takahashi morao pismom ispričati, obećavši da neće koristiti životinje u svojim izložbama i posuo se pepelom po glavi.
Ali mi imamo web korisnike koji su se razbjesnili zbog Zarine kampanje sa zmotanim kipovima i krhotinama, reviju Elene Velez koja završi u blatnjavoj lokvi, modele Marca Jacobsa koji u kampanji padaju niz stepenice, lažne lavlje glave u Schiapparellijevoj Haute Couture koje veličaju lov, Burberry reviju 2019. s vezicama na kapuljačama svezanim kao štrik za vješanje i komad nakita koji podsjeća na analni oblik koji se pojavio na Givenchy reviji 2021. Da ne spominjemo vremena kada je Alessandro Michele uključio luđačke košulje za kolekciju Gucci SS20 i kontroverznu Balenciaginu reklamu od koje se brend tek treba oporaviti.
Sretni smo što nije bilo protesta zbog lažne golotinje viđene na reviji Maison Margiela Artisanal, ali, eto, ovi i drugi primjeri pokazuju ne toliko da smo kao društvo osjetljiviji, nego da posljedice kontroverzi danas mogu biti mnogo katastrofalnije – što navodi mnoge dizajnere da ih u potpunosti izbjegavaju i obilno se izvinjavaju.
Sada, za života, McQueen je na modnoj pisti imao žutu kišu koja je podsjećala na mokraću, natjerao je manekenku da nosi bodi pun živih crva, našminkao i obukao modele kao brutalne žrtve za modnu reviju pod nazivom Highland Rape, organizirao je reviju Voss u potpunosti usredsređenu na slike mentalnog azila, a koja je završila oslobađanjem stotina moljaca, dekorirao kombinacije inspirirane borbama s bikovima stvarajući iluziju modela nabodenog na dva koplja, ušivao je pramenove kose u odjevne predmete kao referencu na Jacka Trbosjeka, jednom je čak skinuo pantalone umjesto naklona na kraju revije, crni šešir iz revije FW01 je ukrasio srebrnom lobanjom, koja je jako ličila na Totenkopf nacističkog SS-a, jaknu iz FW98 ukrasio otiscima djece porodice Romanov koju su ubili ruski revolucionari 1918. Tokom Golden Shower revije, Gisele Bundchen koja je tada imala samo 18 godina, bila je praktički prisiljena hodati u toplesu, fotografije uplakane djevojke koja hoda po pisti dok joj se šminka topi su postale slavne; tokom revije SS09, Abbey Lee Kershaw, koja je tada imala 19 godina, onesvijestila se neposredno nakon revije jer joj je korzet bio pretjerano zategnut – danas bi incidenti poput ovih bili dovoljni da prekinu karijeru dizajnera.
Da ne spominjemo još mnoga prilično kontroverzna ponašanja koja bi danas ili bila gurnuta pod tepih ili bi mu napravila ozbiljne probleme na poslu: od teške upotrebe droga i ostale navike je najbolje nespomenuti, jer su već ispunile brojne članke i video eseje. Istina jeste da se McQueenova razina pogrešnosti smanjivala tokom godina, da su se provokacije uveliko smanjile – ali da li bi dizajnerova karijera mogla preživjeti medijske kritike, teorije zavjere i ogromne unutrašnje pritiske izazvane jednim od njegovih trikova? Svi žele starog McQueena – ali nismo sigurni da bi svi bili spremni za pravog McQueena.