Nakon mnogo ulaganja i nekoliko godina rada i priprema, prva (poslijeratna) astronomska opservatorija u Bosni i Hercegovini doฤekala je i svoje zvaniฤno otvorenje. Nova astronomska opservatorija smjeลกtena u centru Visokog, na terasi novog shopping centra i hotela Vema, i stupit ฤe u pogon u subotu, 18. novembra 2023. godine. Cjelokupni proces nabavke i montaลพe teleskopaย izvrลกio jeย konsultantski tim eksperata iz AD Orion.
Zgrada nekadaลกnje robne kuฤe Vema uskoro postaje dom impozantnog objekta u kojem se nalaze hotel, spa centar, teretana, brojne trgovine, alpinistiฤka umjetna stijena i kao specijalna atrakcija โ nova astronomska opservatorija. Investitor Osman Suลกa je joลก od poฤetka izgradnje objekta imao ideju da se na terasi objekta postavi kupola sa teleskopom. Kupola je montirana joลก prije pet godina, a u meฤuvremenu su trajali unutraลกnji i vanjski radovi na objektu. Njen preฤnik je 5,5 metara ลกto dozvoljava istovremeni boravak viลกe osoba u prostoru ispod kupole. Konsultanti i konsultantice iz AD Orion su sa gospodinom Suลกom bili u kontaktu posljednjih nekoliko godina, da bi u decembru 2022. godine, zvaniฤno potpisali memorandum o saradnji kao i uspostavi astronomske opservatorije โ koja nosi naziv Astronomska opservatorija VEMA Visoko.
Tokom proteklih mjeseci konsultanti/ce iz AD Orion su stupili u kontakt sa njemaฤkom firmomย Astroshop.euย kod koje je naruฤen teleskop sa popratnom opremom prema utvrฤenim specifikacijama, te je izabran teleskop reflektor ameriฤke firmeย MEADE.
Teleskop ima preฤnik 35,5 cm, fokusno rastojanje od 284,5 cm. Maksimalno korisno uveฤanje teleskopa je 710 puta. Teleskop je u Visoko stigao sredinom augusta, kada je najprije uslijedila mehaniฤka montaลพa, a zatim podeลกavanje motori koji rotiraju kupolu i pomjeraju slajd kroz kojim se posmatra nebo. Cjelokupno istraลพivanje trลพiลกta, preuzimanje i montaลพu teleskopa je obavila ekipa iz AD Orion, odnosno eksperti Jasmin Dolamiฤย iย Armin Hujiฤย na ฤelu saย Muhamedom Muminoviฤem.
Protekle subote, 4. novembra, nebo iznad Visokog je bilo djelimiฤno vedro, tako da je testiran i elektronski sistem kojim se teleskop usmjerava ka nebeskim objektima. Instrument je u potpunosti automatizovan i sadrลพi bazu od 145 000 objekata, tako da se pritiskom na dugme usmjerava prema ลพeljenom svemirskom objektu. S obzirom na lokaciju opservatorije ona je namjenjena iskljuฤivo za popularizaciju i edukacije iz astronomije.
Ekipa iz AD Orion priprema poseban program ekploatacije teleskopa, odnosno program individualnih i grupnih posjeta, konferencija, predavanja i radionica za sve dobne skupine.
Predstojeฤe otvorenje Astronomske opservatorije VEMA Visoko simbolizira povratak ozbiljnije astronomije u naลกoj zemlji, kojim se BiH ponovo vraฤa naย zvjezdane staze.