Uspješno završeno 16. izdanje FASHIONCLASH festivala: Moda kao moćna platforma za dijalog, inovaciju i umjetnički izraz

Maastricht se od 15. do 17. novembra 2024. godine šesnaesti put transformisao u epicentar kreativnosti i kulture, pretvarajući modu u moćnu platformu za dijalog, inovaciju i umjetnički izraz. Više od 100 dizajnera/ica i umjetnika/ica iz preko 20 zemalja zasjalo je na ovom međunarodnom događaju, potvrđujući status FASHIONCLASH Festivala kao nezaobilaznog okupljališta nove generacije kreativaca.

Program festivala, bogat izložbama, performansima, projekcijama modnih filmova, radionicama i diskusijama, još jednom je potvrdio da je moda mnogo više od odjeće – ona je priča, istraživanje granica i slavljenje raznolikosti. Svaki aspekt festivala bio je promišljena proslava inovativnih ideja i talenta, mjesto gdje se susreću umjetnost i aktivizam, tradicija i avangarda.

 

Spektakularno otvorenje u Sint-Annakerk crkvi

Festival je započeo veličanstveno u crkvi Sint-Annakerk, gdje su modni performansi pretvorili ovu svetinju u prostor za duboku refleksiju i emociju. Lokacija crkve konceptualno je povezana s Heiligdomsvaart Maastricht (svetom procesijom), za čiji je glavni program u junu 2025. godine FASHIONCLASH dobio poziv. Inspirisani temom Heiligdomsvaart 2025 Budi graditelj mostova, izgradili su modnu pistu preko oltara u obliku mosta, što je metafora za brojne mostove ili sukobe koje FASHIONCLASH gradi između mode, ljudi, disciplina i društva.

Pod vodstvom Aye Noël, ovo je bila nezaboravna večer gdje je umjetnost mode donosila refleksiju i emociju.

Otvorenje su obilježili govori direktora FASHIONCLASH-a, Branka Popovića i Els Petit-Carapiet, te Wima Hillenaara, gradonačelnika Maastrichta.

Tokom ceremonije otvorenja izvedena su dva performansa razvijena kroz projekt Amarte x FASHIONCLASH. Prvi prikaz bio je Eight, instalacijski performans tajvanskog drag umjetnika i dizajnera Naze Løtusa te dizajnerskog dua The Nightmare Disorder. Ova izvedba transformira kostime u narativne medije, spajajući modu i drag kako bi stvorila jedinstvenu kombinaciju kulturnih priča i umjetničkog izraza.

Drugi performans, I SEE YOU SEE ME, rezultat je saradnje dizajnerice Katharine Spitz i pjesnikinje/umjetnice Manke Menge. Kroz ovu izvedbu postavljaju se pitanja o ženskom identitetu, želji za ritualima te položaju fizičkog tijela u prostoru i vremenu. Manka i Katharina inspirisale su se ženama koje su, svojom otpornošću na društvene norme, pronašle mjesto i u historijskim zapisima i u srcima društva.

Noć otvaranja bila je posvećena modnim performansima kroz program The CLASH House. Ovaj program predstavlja platformu i razvojni prostor za dizajnere koji istražuju spojeve mode i drugih umjetničkih disciplina – posebno izvedbenih umjetnosti. Učesnici, Megan van Engelen, Julia Burak, SHIFT Studio, brzkna i Paula Dischinger, imali su priliku učestvovati u programu mentorstva, pod vodstvom teatarske rediteljke Nadîje Roze Broekhart i plesačice i koreografkinje Laisvie Andree Ochoe. Cjelokupnu režiju večeri vodio je Giovanni Brand.

Novi modni narativi

Ove godine, izložbeni program New Fashion Narratives u Bureau Europa okupio je pet modnih stručnjaka koje je FASHIONCLASH pozvao da zajedno osmisle kuratorski koncept.

Ovogodišnji kustoski tim činili su Chaewon Kong, Karime Salame, Katharina Spitz, Simon Marsiglia i Teresa Carvalheira – grupa modnih stvaratelja s raznolikim porijeklom i praksama unutar i izvan modnog pejzaža. Prvi put su se susreli tokom rezidencijalne sedmice (22-26. april 2024.) u Maastrichtu, gdje su se međusobno upoznali i radili na razvoju koncepta.

Izložba je izgrađena oko ideje igre Exquisite Corps, koja služi kao metafora za okvir predstavljanja radova nastalih kroz saradničke i/ili transdisciplinarne prakse. Odabrani su umjetnici, istraživači i dizajneri iz različitih disciplina.

Učesnici New Fashion Narratives izložbe su: 2mm, Agatha Prieto Jeanty, Rafael Kouto, Wataru Sato, Delia Rößer, Alyne Li, STUDIO ERASER YOU, Hongkai Li, Jiwoo Lee & Hankyul Jeong, Threads & Tits, Olivia Sahl Jensen, Sien Entius, Lee Kern, Studio Wievien, Romy Yedidia, DOMINIK, Knits and Notes, Zuzana Vrabelova, Chiel Lubbers, Dana Elmi Sarabi, Studio Frowijn, Souheila Chalabi, Jinwon Kim, Matti Paffen, Kushami 嚔 (by Ayumi Kajiwara), Lara van der Poel i Wassim el Hodayebi.

 

Instalacija Decolonial Fashion Residency

U podrumu Bureau Europa, publika je mogla pogledati instalaciju i video-dokumentarac nastale kao rezultat Decolonial Fashion Residency programa, održanog u junu. Deset modnih stručnjaka okupilo se u Maastrichtu kako bi kroz razgovore istražili pitanje: Šta znači dekolonijalnost u modi u kontekstu Nizozemske?

Učesnici programa uključivali su: Tevin Blancheville, Angela Jansen, Casa Labeij Donkersloot, Lena Winterink, Gabrielle Swart, Kenza Vandeput, Agatha Prieto Jeanty, Robin Nimanong, Andrea Krisuč i Kuiyu Kang’ari.

Ovi segmenti festivala su kroz inovativne pristupe i hrabre izvedbe istražili složene odnose mode s identitetom, zajednicom i savremenim društvom.

 

Fashion Film Program

Filmski program u Lumière Cinema pružio je platformu dizajnerima i filmskim stvarateljima koji eksperimentiraju s kratkim modnim filmom. Na programu je bilo 31 film iz različitih zemalja, prikazujući raznovrsne perspektive, discipline, kulture i priče.

U subotu navečer predstavljeno je pet finalista koje je odabrala žiri u sastavu Esther Muñoz Grootveld, Sam Bassett, Pedro Oberto, Donald Gjoka i Marcel Schlutt. FASHIONCLASH Fashion Film Award 2024 u vrijednosti od 1000 eura osvojio je film Shame francusko-libanonskog režisera Hadija Moussallyja. Kaltblut Magazine Award pripala je filmu Donkomi ganskog umjetnika Sel Kofige.

Poseban program bio je posvećen Hadiju Moussallyju, uz projekciju njegovih radova i razgovor koji je vodio Branko Popović iz tima FASHIONCLASH. Diskutovalo se o modnom filmu kao novom filmskom žanru i predstavljanju queer arapske perspektive kroz vizualne umjetnosti.

 

Tri premijere

Tokom festivala premijerno su prikazana tri modna filma, nastala u produkciji FASHIONCLASH-a kroz proces razvoja modnog filma, koji su omogućili Fondacija Meester Koetsier i Fonds Cultuurparticipatie.

1. ‘m i k’
   Film Pabla Salvadora Willemarsa, Klaar Straatman i Liance van der Merwe prati m i k na putovanju kroz svijet u kojem susreće različite likove koji simboliziraju različite oblike neverbalne komunikacije.
2. ‘A Breathe Moment’
   Film Jodie Cranen, Lede Spiranec, Povilasa Gegeviciusa i Hsin Min Chana prikazuje grupu radnika zarobljenih u začaranom krugu rada, dok pokušavaju preuzeti kontrolu nad vlastitim naporima unutar statičnog sistema.
3. ‘Purification’
   Film Tobiasa Van Nieuwenhovea, Coco Simons i Tyne Le donosi distopijsku priču gdje se sadašnjost i budućnost spajaju u makro dinamičkom svijetu. Putovanje likova simbolizira kontrast između uništenja, truda i goruće želje za oslobođenjem.

U četvrtak navečer, 14. novembra, u okviru pratećeg programa festivala prikazan je dokumentarac Queendom, praćen Q&A sesijom s režiserom. Film priča priču Gene, 21-godišnje ruske nebinarne umjetnice performansa, i predstavlja savršen uvod u festival, koji uključuje program queer aktivnosti.

Fashion Film Program učesnici/ce: Anke De Veirman, Alijah Johnson, Esteban Avilaa, Ximan Tan & Haowei Li, Lisa Konno, Maya Marzuki Peters, Delia Simone{, Sel Kofiga, Zoë Zita & Filip Kwakkel, Yisong Huang, Katharina Spitz, Nicholas John Murphy, Dean Alexander, CorenUn Kopp & Aaron Arnoldt Alexander, Jhenyfy Muller, Luuk Sieben & Wertmann Peter, Hadi Moussally, Ronita Awoonor-Gordon,
Kutsal Taylanci, Asiah Essam Alsalem, Yu Chen, EV Zhang, Sophie Fabre & Roel Vissers, Nicola MarUni, Dylan Eno, Desiree Brands & Joris Weerts, Thalia de Jong, Yangyang Wu, Michal-Zgierski

 

Eksperiment s modom kroz multidisciplinarne saradnje

Amarte i FASHIONCLASH su udružili snage kako bi umjetnicima iz različitih disciplina pružili priliku za eksperimentisanje s modom i predstavljanje novih radova tokom FASHIONCLASH Festivala. Pet odabranih umjetnika iz javnog konkursa, s naglašenom željom za saradnjom s modnim dizajnerom, bili su povezani s dizajnerima i pozvani na eksperimentisanje.

• Manka Menga X Katharina Spitz i Naza Løtus x The Nightmare Disorder izveli su svoje instalacije/performanse na otvaranju festivala, kao i u Marresu.
• WEEF.collective X Roumans su u svom ‘Atelieru prolaznosti’ istražili nove dimenzije prolaznosti i propadanja, propitujući životni ciklus tekstila i suštinu održivosti.
• Mira Verhoeve X Dirk Vaessen pretvorili su De Meldkamer u interdisciplinarno, fizičko i dezorijentirajuće djelo pod nazivom Building a House or Digging a Hole. Inspirisani lavirintima i ranjivošću papira, istražili su pitanja identiteta i ostvarivosti utopije.
• ULKAAN (Kaan Hiçyilmaz & Ulkuhan Akgul) predstavili su instalaciju cid u Mariastraat 13. Performeri Famil Zaman i Aidan Bay aktivirali su instalaciju u određenim trenucima. Fokus je bio na narušavanju konvencionalnih klasifikacija identiteta kombinacijom mode i digitalne tehnologije, ukazujući na kompleksnost rodnih i seksualnih identiteta kroz performativne skulpturalne odjevne predmete.

 

Kuća savremene kulture

Marres je tokom tri dana bila posvećena FASHIONCLASH-u s raznovrsnim performansima, instalacijama i spojem mode, vizualnih umjetnosti i teatra.

• Izložbe: Radovi mladih dizajnera i umjetnika iz nizozemskih umjetničkih akademija, uključujući Arvu Bustin, bucciu, Izu van den Baar, UNCOMMON RAGE i Valentijna Schmitza. Rad Esre Westerburgen bio je izložen, dok je Boris Kollar izveo performans Soirée of Seams.
• Specijalni programi: U saradnji s Das Leben am Haverkamp iz Haga, izloženi su radovi Jose Marie Sta. Iglesia.
• Multidisciplinarni performans: SOMA & SKELETON rediteljke Lailae Claessen (u koprodukciji s Via Zuid i House of Rubber) bio je introspektivno putovanje kroz ljudsko tijelo, isprepleteno ajurvedskom mudrošću i konceptom radikalne ljubavi prema tijelu.

Pop-up prodaja

Prostor SNS Expertisecentrum u Sphinxkwartieru transformisan je u dizajnerski market gdje su posjetioci mogli otkriti i kupiti jedinstvenu odjeću, nakit i aksesoare.

Izlagači_Aurélie Defez, C.Pouki, NNAEJ STUDIO, LINFIN, De Deugd, Julie Menuge, STUDIO ERASER YOU, POViS, Matti Paffen, LIQUID LEMN, SHIFT studio, FIASCO!, DOMINIK, Studio SUFI, ALIET MOES, SILVY TEN BROEKE, ZOË ZIT.

 

Afterparty @ Dans- & Partycentrum Bernaards

Afterparty festivala bio je interdisciplinarni događaj i dio queer programa festivala. Uz modne revije dizajnera NNAEJ Studio, Tessa van den Eeden i Max Niereisel, noć je obilježila muzika DJ Frandyja Pereza i nastupi umjetnika koji su slavili ideju individualnog izraza.

Tema večeri bila je: Približi mi se i vidi me onakvog kakav jesam, osmišljena kao proslava autentičnosti i slobode kroz ples i zajedništvo.

Festival je završio u skladu s misijom FASHIONCLASH-a: stvaranje mostova između mode, zajednice i umjetnosti, dok se moda postavlja u središte društvenog konteksta i zajedničkog stvaranja.

 

Fashion Makes Sense

Fashion Makes Sense je ongoing program učešća FASHIONCLASH-a koji se fokusira na socijalni dizajn, inkluziju, obrazovanje i saradnju između profesionalaca i poluprofesionalaca/amatera, naročito mladih ljudi i adolescenata. Tokom festivala, predstavljeni su rezultati nekoliko projekata kao što su FASHION x Crafts i TexTiles. Pored toga, održani su i različiti radni seminari, prezentacija pobjednika Kunstbende Fashion, te izložba Handmade od strane Schone Kleren Campagne.

Za završni trenutak festivala, publika je imala priliku prisustvovati modnoj reviji i performansu pod nazivom Dictator of Art (D.O.A.), kojeg je izveo student Maastricht Theater Academy, Yorvique Macaay. On je predstavio svoju diplomsku predstavu MUSES.

Ova kolekcija slavi transformacijsku moć mode kao sredstva za samoistraživanje i identitet. Istražuje kako odjeća prelazi granice funkcionalnosti, omogućujući nam da prihvatimo svoje jedinstvene alter-ego i lične fantazije. Kolekcija se usmjerava na pozitivna postignuća i izazove unutar modnog svijeta, s ciljem da inspiriše i ponovo poveže modu s ljudima.

Festival kao platforma za promjene

FASHIONCLASH je i ove godine dokazao svoju relevantnost kao multimedijalna platforma koja ruši granice između mode, umjetnosti i društva. Svojom sposobnošću da poveže ljude i discipline, festival je uspio podići svijest o važnim temama i omogućiti kreativcima da iskažu svoju viziju svijeta na način koji inspiriše i oduševljava.

Kao središte inovacije i kulture, ovaj festival ne samo da predstavlja budućnost mode, već i aktivno doprinosi njenom oblikovanju. Do sljedećeg izdanja, koje je već najavljeno od 14. d 16. novembra 2025., FASHIONCLASH ostaje nepokolebljiva snaga kreativne revolucije.