MAXXI Architecture Film Lab u saradnji s LIFT Sarajevo! online je program koji istraลพuje povezanost arhitekture i filma kao alternativnih formi reprezentacije. Program je trajao od 27.1.-30.4.2025. i ukljuฤivao je niz predavanja, radionica i mentorskih sesija, a sve sa ciljem razvijanja kratkih filmova koji istraลพuju arhitekturu kroz filmsku prizmu.
Program i uฤesnici: LINA Fellows 2025
LINA Fellows 2025 โ Atelier Remoto + AlteSfere, Docar, Harvest Salon, Lab212 i Planting Solidarity Co. โ bili su kljuฤni uฤesnici ovog programa koji su kroz Architecture Film Lab (AFL)ย razvili filmove koji pomjeraju granice tradicionalnih prikaza arhitekture, koristeฤi film kao sredstvo za istraลพivanje prostora, druลกtva i kulture. AFL je ukljuฤivao predavanja od strane renomiranih struฤnjaka, kao ลกto su Pippo Ciorra (Italija), Ivan Ramadan (Bosna i Hercegovina), Liam Young (Australija), Jasmina ฤibiฤ (Slovenija) i Francesca Molteni (Italija) uz koordinaciju MAXXI nacionalni muzej umjetnosti 21. vijeka iz Rima i LIFT – prostorne inicijative iz Sarajeva. Ovi filmovi predstavljaju novu formu arhitektonske reprezentacije, koja se oslanja na naraciju i vizualnu interpretaciju, istraลพujuฤi arhitekturu kao prostor memorije, kritike i identiteta.
Film kao sredstvo arhitektonske naracije
Kratki filmovi razvijeni tokom Architecture Film Lab, prikazani su u sklopu izloลพbe Stop Drawing: Architecture Beyond Representation u MAXXI-jevoj Galeriji 3 koje je otvorena 17.4.2025. a posjetitelji ovog muzeja ฤe je moฤi pogledati sve do 21.9.2025.
Stop Drawing: Architecture Beyond Representation je jedna od godiลกnjih izloลพbi MAXXI-ja, ฤije kuratorstvo potpisuje Pippo Ciorra. Izloลพba istraลพuje promjenjivi pejzaลพ arhitektonskog izraza, prateฤi putanju od tradicionalnog crteลพa ka ลกirokom spektru savremenih oblika reprezentacije. Kroz radove vizionarskih autora kao ลกto su Carlo Scarpa, Aldo Rossi, Gordon Matta-Clark, Frank Gehry i Philippe Rahm, izloลพba obuhvata medije poput kolaลพa, instalacija, performansa, tekstila i digitalnog videa, stvarajuฤi bogato slojevitu naraciju o evoluciji arhitekture. Uvrลกtavanje radova LINA Fellows naglaลกava vaลพnu kustosku poziciju: da se arhitektura danas sve viลกe komunicira kroz imerzivne, vremenski orijentisane i narativne medije. Njihovi filmovi pomjeraju granice konvencionalnog predstavljanja, pozivajuฤi publiku da arhitekturu doลพive kao prostor koji se ลพivi, osporava i pregovara. Kroz intimne portrete, spekulativne narative i eksperimentalne dokumentarne forme, LINA Fellows se bave kljuฤnim pitanjima urbanih transformacija, pamฤenja, identiteta i ekoloลกke odgovornosti. Daleko od periferije, doprinosi ovih mladih autora ฤine osnovu tvrdnje izloลพbe da savremena arhitektura nije samo graฤenje โ veฤ izraลพavanje, kritika i projektovanje buduฤnosti.
Talijanska premijera: Festival Demanio Marittimo. KM-278
Filmovi ฤije autorstvo potpisuju LINA Fellows 2025 โAtelier Remoto + AlteSfere, Docar, Harvest Salon, Lab212 i Planting Solidarity Co. โ bit ฤe prikazani u sklopu festivala Demanio Marittimo. KM-278 koji se odrลพava na plaลพi Marzocca di Senigallia u Italiji. Demanio Marittimo. KM-278 se odrลพava 18:00 do 6:00 sati i predstavlja jedinstveni 12-satni maraton koji obalu Jadranskog mora pretvara u ลพivopisnu scenu posveฤenu arhitekturi, umjetnosti, dizajnu i performansu. Festival kuriraju Cristiana Colli i Pippo Ciorra, a organizuje se uz podrลกku ฤasopisa MAPPE u saradnji sa MAXXI nacionalnim muzejem umjetnosti 21. vijeka. U okviru tematske panel diskusije, LINA Fellows pridruลพit ฤe se Alessandri Spagnoli (MAXXI), Irhani ล ehoviฤ (LIFT) i Dunji Krvavac (LIFT) kako bi predstavili svoje filmove te iskustva i kreativne procese razvijene kroz MAXXI x LIFT Architecture Film Lab.
Sarajevska premijera: Dani arhitekture 2025
Premijera filmova sarajevskoj publici ฤe se desiti u sklopu Dana arhitekture 2025 Sarajevo koji veฤ viลกe od 15 godina organizuje LIFT – prostorne inicijative. Za ovo vrijeme festival je postaoย kljuฤna platforma za poticanje kritiฤkog arhitektonskog diskursa, a u septembru 2025. godine organizatori festivala ลพele da posebno istaknu vaลพnost saradnje sa mladim kreativcima i internacionalnim organizacijama koji su dio LINA European Architecture Platform. U okviru tematske panel diskusije, LINA Fellow iz ovogodiลกnjeg ciklusa LINA-e – Harvest Salon pridruลพit ฤe se Irhani ล ehoviฤ (LIFT), Dunji Krvavac (LIFT), Simone Gobbu (Demogo) i Pippu Ciorri (MAXXI) kako bi podijelili uvide u svoj kreativni proces i prikazali svoje kratke filmove. Njihovo prisustvo na festivalu dodatno potvrฤuje znaฤaj Architecture Film Lab, zajedniฤkog projekta izmeฤu MAXXI-ja i LIFT-a, ali i ukazuje na posveฤenost Dana Arhitekture promovisanju novih oblika arhitektonskog izraza.
Arhitektura kao prostor memorije i promjene
Architecture Film Lab je kulminacija dvogodiลกnjeg LIFT-ovog istraลพivanja filma kao formata komunikacije arhitektonskih narativa, te ฤe osim 5 kratkih filmova, u sklopu festivala biti prikazan i film SPACE OF BECOMING u produkciji LIFT – prostorne inicijative, a ฤiju reลพiju potpisuje mlada slovenaฤka reลพiserka Rebeka Bratoลพ Gornik. Film je nastao kao dio proลกlogodiลกnjeg LIFT x LINA programskog pravca, a istraลพuje postmodernistiฤko naslijeฤe Doma penzionera u Nedลพariฤima u Sarajevu kroz pokret i ples ฤiju koreogradiju potpisuje Daniel Proietto, argentinski plesaฤ, koreograf, redatelj i pisac koji trenutno ลพivi i radi u Oslu, Norveลกka.
– Savremena arhitektura sve viลกe izlazi iz okvira tradicionalne reprezentacije, koristeฤi medije poput filma, performansa i digitalnih tehnologija za istraลพivanje prostora, identiteta i kulture. Ovaj pristup omoguฤava arhitektama da arhitekturu ne prikazuju samo kao fiziฤku strukturu, veฤ kao dinamiฤan prostor koji je u stalnom procesu transformacije i pregovaranja. Kroz nove oblike izraza, arhitektura postaje sredstvo za kritiku, memoriju i projekciju buduฤnosti, pozivajuฤi publiku da doลพivi prostor na naฤine koji pomiฤu granice naลกe svakodnevne percepcije, rekli su iz LIFT-a.
Ovaj projekat sufinansira Evropska unija kroz Creative Europe.